روابط عمومی شرکت ایدکو (توزیعکنندهی محصولات کسپرسکی در ایران)؛ سال ۲۰۲۵ دسترسی ما به اینترنت و نحوه استفاده از آن را بهطور چشمگیری تغییر داد. قوانین جدید، رشد دستیارهای هوش مصنوعی و تلاش وبسایتها برای مسدود کردن رباتها، اینترنت را درست جلوی چشم ما زیر و رو کردهاند. حالا سؤال این است: در مواجهه با این تغییرات چه نکاتی را باید بدانیم و چه مهارتها و عادتهایی را با خود به سال ۲۰۲۶ ببریم؟ در این مقاله، این توصیهها را در قالب هشت تصمیم سال نو برای شما آوردهایم. پس برای سال ۲۰۲۶ چه تعهدها و اقدامهایی باید در نظر بگیریم؟
با قوانین محلی خود آشنا شوید
سال گذشته، دورهی پرکاری برای قانونگذاران بود و قوانینی وضع شد که قواعد اینترنت را برای کاربران عادی به شکل جدی تغییر داد. قانونگذاران در سراسر جهان مشغول کار بودند تا:
- دسترسی نوجوانان به شبکههای اجتماعی را ممنوع کنند
- روشهای سختگیرانهی تایید سن (مانند اسکن کارت شناسایی) برای بازدید از برخی دستههای وبسایتها اعمال کنند
- رضایت صریح والدین را برای دسترسی افراد زیر سن به بسیاری از خدمات آنلاین الزام کنند
- با اعمال فشار از طریق مسدودسازی و شکایتهای حقوقی، پلتفرمهایی را که قوانین موجود حمایت از کودکان را رعایت نمیکردند، مجبور به رعایت کنند؛ در این میان، روبلاکس بیش از دیگران در مرکز توجه قرار گرفت
بهترین کار این است که اخبار را از سایتهایی دنبال کنید که آرام و بدون حاشیه گزارش میدهند و نظرات کارشناسان حقوقی را هم مطالعه کنید. باید بدانید چه مسئولیتهایی بر عهده شماست و اگر فرزند زیر سن دارید، این قوانین چه تغییراتی برای آنها ایجاد میکند. ممکن است لازم باشد با فرزندانتان درباره قوانین جدید استفاده از شبکههای اجتماعی یا بازیها صحبت کنید. مهم است که شورش نوجوانی باعث اشتباهات خطرناک نشود، مثل نصب بدافزارهایی که بهعنوان «راه دورزدن محدودیت» معرفی شدهاند یا پیوستن به شبکههای کوچک و بدون نظارت. برای محافظت از نسل جوان، استفاده از ابزارهای مطمئن روی رایانه و گوشی و همچنین ابزارهای کنترل والدین ضروری است.
اما موضوع تنها رعایت سادهی قوانین نیست. شما تقریباً مطمئناً با پیامدهای منفی مواجه خواهید شد که قانونگذاران پیشبینی نکرده بودند.
یادگیری روشهای جدید برای محافظت از دسترسی
برخی وبسایتها برای جلوگیری از پیچیدگیهای رعایت قوانین منطقهای، دسترسی کاربران از کشورهای خاص را به طور کامل محدود میکنند. اگر مطمئن هستید که قوانین محلی اجازه دسترسی به محتوا را میدهد، میتوانید با استفاده از شبکه خصوصی مجازی (ویپیان) این محدودیتها را دور بزنید. برای این کار باید سروری در کشوری انتخاب کنید که سایت مورد نظر در آن قابل دسترسی باشد.انتخاب سرویس مناسب بسیار مهم است. سرویس شما نباید فقط سرورهایی در مکان مناسب ارائه دهد، بلکه باید حریم خصوصی شما را نیز حفظ کند، چون بسیاری از ویپیانهای رایگان ممکن است امنیت شما را به خطر بیندازند. یکی از سرویسهای پیشنهادی، Kaspersky VPN Secure Connection است.
آماده خطر نشت مدارک شخصی باشید
تایید سن و هویت میتواند به روشهای مختلف انجام شود، اما اغلب سایتها از خدمات تایید هویت طرفسوم استفاده میکنند. در اولین ورود به سایت، ممکن است به سایتی جداگانه هدایت شوید تا یکی از چند روش بررسی را انجام دهید، مانند گرفتن عکس از کارت شناسایی یا گواهینامه رانندگی، استفاده از کارت بانکی، یا ثبت ویدئویی کوتاه که در آن سری تکان دهید و لبخندی بزنید. فقط ایده ارائه گذرنامه برای دسترسی به سایتهای بزرگسالان برای بسیاری از افراد اصولاً غیرقابل قبول است. اما فراتر از آن، خطر نشت دادهها بسیار جدی است. این اتفاقات پیشتر هم رخ دادهاند؛ نشت دادهها شرکتهایی را که تایید هویت کاربران دیسکورد یا سرویسهای تیکتاک و اوبر را انجام میدادند، تحت تأثیر قرار داده است. هرچه تعداد سایتهایی که تایید هویت میخواهند بیشتر شود، خطر نشت داده نیز افزایش مییابد.
چه کار میشود کرد؟
- اولویت خود را بر سرویسهایی قرار دهید که نیاز به آپلود مدارک ندارند و از روشهای جایگزین تایید سن استفاده میکنند، مانند پرداخت جزئی با کارت بانکی، تایید از طریق بانک یا ارائهدهنده معتبر دیگر، یا تحلیل رفتاری و بیومتریک.
- مدرک خود را که کمترین حساسیت را از حیث ارزش اطلاعاتی دارد انتخاب و فقط از همان یک مدرک برای همه تاییدها استفاده کنید. کمحساس یعنی مدرکی که حداقل اطلاعات شخصی را دارد و شامل شناسههای اصلی مانند کد ملی نمیشود.
- برای این مدرک یک ایمیل و شماره تلفن جداگانه اختصاص دهید. برای سایتها و خدماتی که هویت شما را تایید نمیکنند، از اطلاعات تماس کاملاً متفاوت استفاده کنید تا دادهها از نشتهای مختلف به راحتی به هم مرتبط نشوند.
با روشهای جدید کلاهبرداری آشنا شوید
احتمالاً کلاهبرداران تحت عنوان «تایید سن» اطلاعات شخصی و مالی شما را هدف قرار داده و بدافزار منتشر میکنند. به جای آپلود عکس گذرنامه، ممکن است از شما بخواهند متن یا فایل را کپی و جایگذاری کنید. در حال حاضر، حملات ClickFix بیشتر به شکل بررسی CAPTCHA پنهان میشوند، اما تایید سن مرحله منطقی بعدی برای این نوع حملات است.
چگونه خطر را کاهش دهیم؟
- صفحات تایید هویت را با دقت بررسی کنید. اگر قبلاً این کار را برای همان سرویس انجام دادهاید یا از طریق لینک ناشناس وارد صفحه شدهاید، تایید را انجام ندهید.
- هیچ اپ یا متن ناشناسی را برای تایید دانلود یا کپی نکنید. همه خدمات معتبر در مرورگر انجام میشوند، اگرچه گاهی کاربران دسکتاپ ممکن است برای تکمیل بررسی به گوشی منتقل شوند.
- نسبت به هر موقعیتی که نیاز به وارد کردن کد دریافتی از پیامک یا اپ پیامرسان دارد، مشکوک باشید. این اغلب ترفندی برای هک حساب پیامرسان یا سایر سرویسهای حساس است.
- نرمافزار امنیتی قابل اعتماد روی همه رایانهها و تلفنهای همراه نصب کنید تا دسترسی به سایتهای کلاهبرداری مسدود شود. یکی از گزینههای پیشنهادی، Kaspersky Premium است که شامل VPN امن، محافظت در برابر بدافزارها، هشدار در صورت افشای دادههای شخصی، مدیریت رمز عبور، ابزارهای کنترل والدین و امکانات دیگر میباشد.
ایجاد عادات سالم در استفاده از هوش مصنوعی
حتی اگر طرفدار هوش مصنوعی نباشید، سخت میشود از آن دوری کرد، زیرا در بسیاری از سرویسهای روزمره حضور دارد: اندروید، کروم، آفیس، ویندوز، iOS، Creative Cloud و غیره. مانند استفاده از تلویزیون، تیکتاک یا غذاهای آماده، نکته مهم این است که بین استفاده سالم از این ابزارها و وابستگی خطرناک تعادل برقرار کنید.اول مشخص کنید کدام بخشهای ذهن و رشد شخصی برای شما اهمیت دارد. کسی که مرتب ورزش نمیکند، سلامت خود را از دست میدهد. کسی که همیشه از مسیریاب استفاده میکند، مهارت خواندن نقشه کاغذی را از دست میدهد. هر جا که ارزش ذهن خود را میدانید، سپردن کامل کارها به هوش مصنوعی باعث از دست رفتن تواناییهای شما میشود. بنابراین تعادل را حفظ کنید: گاهی خودتان کار ذهنی را انجام دهید، حتی اگر هوش مصنوعی بتواند آن را به خوبی انجام دهد، مثل ترجمه متن یا جستوجو در ویکیپدیا. لازم نیست همیشه این کار را انجام دهید، اما به اندازه کافی تکرار کنید. در صورت امکان، برای رویکردی جدیتر میتوانید برخی سرویسهای هوش مصنوعی را غیرفعال کنید.
همچنین بدانید در کجا خطای هوش مصنوعی میتواند هزینه بالایی داشته باشد. حتی با تلاش توسعهدهندگان، هوش مصنوعی گاهی پاسخهای کاملاً اشتباه با اعتماد کامل ارائه میدهد. این خطاها که به آنها «توهم» میگویند، به این زودیها رفع نخواهند شد. بنابراین برای اسناد مهم و تصمیمگیریهای حیاتی، یا از هوش مصنوعی استفاده نکنید یا خروجی آن را با دقت زیاد بررسی کنید و هر عدد و علامت نگارشی را چک کنید. در زمینههای دیگر میتوانید با هوش مصنوعی آزمایش کنید، اما حتی در استفادههای به ظاهر بیضرر، همیشه احتمال اشتباه و توهم را در نظر داشته باشید.
کاهش خطر نشت اطلاعات
هرچه بیشتر از هوش مصنوعی استفاده کنید، اطلاعات بیشتری از شما به ارائهدهنده سرویس میرود. هر جا ممکن است، از ویژگیهای هوش مصنوعی استفاده کنید که کاملاً روی دستگاه شما اجرا میشوند. این شامل محافظت در برابر سایتهای تقلبی در کروم، ترجمه متن در فایرفاکس، دستیار بازنویسی در iOS و حتی اجرای یک چتبات کامل بهصورت محلی روی کامپیوتر شما میشود. هوش مصنوعی نیاز به نظارت دقیق دارد. قابلیتهای پیشرفتهای که نه تنها پیشنهاد میدهند بلکه برای شما کار انجام میدهند، بهویژه پرریسک هستند. قبل از اینکه به یک عامل هوش مصنوعی اجازه دهید خرید کند یا سفر رزرو کند، خطرات آن را به دقت بررسی کنید. از حالتهایی استفاده کنید که دستیار قبل از وارد کردن اطلاعات شخصی یا انجام خرید، از شما تایید بگیرد.
بررسی اشتراکها و برنامهها
اقتصاد اینترنت در حال تغییر است. رقابت هوش مصنوعی باعث افزایش قیمت قطعات و قدرت محاسباتی شده است، تعرفهها و اختلافات ژئوپلیتیکی زنجیرههای تأمین را مختل کرده و افزودن ویژگیهای هوش مصنوعی به محصولات آشنا گاهی با افزایش قیمت همراه است. تقریباً هر سرویس آنلاین میتواند یک شبه گرانتر شود، گاهی با درصد دو رقمی. برخی ارائهدهندگان مدل پرداخت ثابت ماهانه را کنار گذاشته و به مدل پرداخت به ازای مصرف، مانند دانلود آهنگ یا تولید تصویر، منتقل شدهاند. برای جلوگیری از غافلگیری هنگام بررسی صورتحساب بانکی، عادت کنید حداقل سه تا چهار بار در سال شرایط همه اشتراکهای پولی خود را مرور کنید. ممکن است متوجه شوید یک سرویس برنامه خود را تغییر داده و نیاز به کاهش سطح آن دارید، یا به طور ناخواسته شما را به ویژگی اضافهای ثبت کرده و باید آن را غیرفعال کنید. برخی سرویسها بهتر است به نسخه رایگان منتقل شوند یا کاملاً لغو شوند. سواد مالی برای مدیریت هزینههای دیجیتال امروز ضروری است. برای داشتن دید کامل از همه اشتراکها و درک دقیق هزینه ماهانه یا سالانه، بهتر است همه آنها را در یک محل پیگیری کنید. یک فایل ساده در اکسل یا گوگل داکس کافی است، اما استفاده از یک اپلیکیشن اختصاصی مثل Subscrab راحتتر است. این برنامه یادآوری پرداختهای پیشرو میفرستد، هزینههای ماهانه شما را نشان میدهد و حتی میتواند کمک کند پیشنهادات بهتری برای همان خدمات یا خدمات مشابه پیدا کنید.
اولویت دادن به طول عمر دستگاههای شما
اگرچه وسوسه خرید گوشی یا لپتاپ جدید با پردازندههای قوی، دوربین بهتر و قابلیتهای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۶ زیاد است، این خرید احتمالاً چندین سال برای شما کار خواهد کرد. اول اینکه سرعت معرفی ویژگیهای جدید کاهش یافته و تمایل به تعویض مکرر برای بسیاری کمتر شده است. دوم، قیمت گجتها به دلیل افزایش هزینه تراشهها، دستمزد و حملونقل بالا رفته و خریدهای بزرگ سختتر توجیه میشوند. علاوه بر این، قوانین اتحادیه اروپا اکنون باتریهای قابل تعویض آسان را در دستگاههای جدید اجباری کردهاند، یعنی قطعهای که سریعتر فرسوده میشود، راحتتر و ارزانتر قابل جایگزینی است.
چگونه اطمینان حاصل کنیم که گوشی یا لپتاپ شما در طول این سالها به خوبی کار میکند؟
- محافظت فیزیکی: استفاده از کیف، محافظ صفحه و حتی کیف ضدآب.
- نگهداری مناسب: از دماهای شدید خودداری کنید و دستگاه را در آفتاب مستقیم یا شبهای سرد در ماشین رها نکنید.
- مراقبت از باتری: از تخلیه مکرر باتری به درصدهای تکرقمی خودداری کنید.
- بهروزرسانیهای منظم نرمافزار: این بخش چالشبرانگیزترین است. بهروزرسانیها برای امنیت ضروری هستند و از دستگاه شما در برابر حملات جدید محافظت میکنند، اما گاهی باعث کندی، داغ شدن یا تخلیه سریع باتری میشوند. روش مناسب این است که حدود یک هفته پس از بهروزرسانی اصلی صبر کنید، بازخورد کاربران با همان مدل دستگاه را بررسی و فقط در صورتی نصب کنید که اوضاع مطمئن باشد.
امنیت خانه هوشمند
خانههای هوشمند در حال تحول به خانههای کاملاً هوشمند هستند. ایده این است که شبکههای عصبی به خانه شما کمک کنند تا بهطور خودکار تصمیم بگیرد چه کاری و چه زمانی انجام شود، بدون نیاز به برنامهریزی قبلی. با استاندارد Matter 1.3، یک خانه هوشمند حالا میتواند نه تنها چراغها، تلویزیونها و قفلها، بلکه لوازم آشپزخانه، خشککنها و حتی شارژر خودروهای برقی را مدیریت کند. همچنین، تعداد دستگاههایی که از Matter over Thread بهعنوان پروتکل اصلی استفاده میکنند در حال افزایش است، مثل سری جدید IKEA KAJPLATS. دستگاههای مبتنی بر Matter از تولیدکنندگان مختلف میتوانند یکدیگر را شناسایی و با هم ارتباط برقرار کنند. به این ترتیب میتوانید یک Apple HomePod بهعنوان مرکز خانه هوشمند داشته باشید و چراغهای Philips Hue، پریزهای Eve Energy و کلیدهای IKEA BILRESA را به آن متصل کنید.این پیشرفت باعث میشود خانههای هوشمند و کاملاً هوشمند رایجتر شوند، اما در عین حال راههای حمله به آنها هم بیشتر میشود. برخی نکات کلیدی برای امنیت خانه هوشمند در انتقال به Matter عبارتاند از:
- دستگاهها را در یک شبکه Matter یکپارچه و از حداقل تعداد کنترلر استفاده کنید، مثلاً یک Apple TV و یک گوشی. اگر تلویزیون یا دستگاه دیگری که برای اعضای خانواده قابل دسترسی است بهعنوان کنترلر عمل میکند، مطمئن شوید که رمز عبور و محدودیتهای لازم برای عملکردهای حساس اعمال شده باشد.
- مرکز و کنترلر را از تولیدکنندگان معتبر و متعهد به امنیت انتخاب کنید.
- تعداد دستگاههایی که شبکه Matter شما را به اینترنت وصل میکنند به حداقل برسانید. این دستگاهها که به آنها Border Router گفته میشود، باید از حملات سایبری خارجی محافظت شوند، مثلاً با محدود کردن دسترسی از طریق روتر اصلی اینترنت خانگی.
- شبکه خانه خود را مرتب بررسی کنید تا دستگاههای مشکوک یا ناشناس شناسایی شوند. در شبکه Matter این کار از طریق کنترلر یا مرکز انجام میشود و در شبکه خانگی از طریق روتر اصلی یا ویژگیهایی مانند Smart Home Monitor در Kaspersky Premium قابل پیگیری است.
کسپرسکی آنلاین (ایدکو)
کسپرسکی اسم یکی از بزرگترین شرکتهای امنیتی و سازنده آنتی ویروس است که برخی از کاربران اشتباهاً این شرکت و محصولات آنتی ویروس آن را با عناوینی نظیر کسپرسکای،کاسپرسکی، کسپراسکای، کسپراسکای، و یا کاسپراسکای نیز میشناسد. همچنین لازم به ذکر است مدیرعامل این شرکت نیز یوجین کسپرسکی نام دارد.