روابط عمومی شرکت ایدکو (توزیع‌کننده‌ی محصولات کسپرسکی در ایران)؛ این روزها خیلی نگران‌کننده است که کلی سرویس آنلاین و حتی افرادی که اصلاً نمی‌شناسیم، درباره‌ی ما اطلاعات دارند. بیشتر این داده‌ها هم به خاطر خود ما آنلاین می‌شود؛ چون هر کاربر اینترنت، معمولاً ده‌ها یا حتی صدها حساب کاربری در سایت‌ها و شبکه‌های مختلف دارد.به همین دلیل جستجوی نام خودتان در اینترنت (به اصطلاح «ایگوسرفینگ[1]») خیلی مفید است و چشم انسان را باز می‌کند. تصور کنید: ردپای دیجیتال شما سال‌هاست که شکل گرفته. در شبکه‌های اجتماعی، تالارهای گفتگو، سایت‌های خرید و فروش قدیمی، هر چیزی که تایپ کرده‌اید هنوز جایی آن‌جاست و ممکن است ناگهان دردسرساز شود.
عکس‌ها، ویدئوها یا حتی کامنت‌های قدیمی که بی‌دقت منتشر شده‌اند، ممکن است سال‌ها بعد وایرال شده و مشکلات بزرگی به وجود بیاورند. ممکن است فکر کنید «چه کسی به من اهمیت می‌دهد؟» اما واقعیت این است که افراد زیادی به اطلاعات شما اهمیت می‌دهند؛ از تبلیغ‌کنندگان و کلاهبرداران گرفته تا کارفرمایان و سازمان‌های دولتی. بخش منابع انسانی شرکت‌ها معمولاً قبل از استخدام، تاریخچه آنلاین افراد را به دقت بررسی می‌کند. همچنین داده‌های لو رفته از سایت‌های مختلف، به دست سرویس‌های مشکوکی می‌افتد که برای داکسینگ و اذیت افراد استفاده می‌شود.اگر به ردپای دیجیتال‌تان رسیدگی نکنید، ممکن است به طور ناگهانی به ضررتان تمام شود. شاید نتوانید ردپای خود را کاملاً پاک کنید، اما می‌توانید اطلاعاتی که در دسترس دیگران است را کم کنید. در ادامه روش‌هایی را یاد می‌گیریم که چطور ردپای دیجیتال خود را پاک‌سازی کنید، بدون اینکه دچار وسواس و ترس شوید. (البته چند نکته برای کسانی که خیلی نگران هستند هم داریم!)
اول از همه، خودتان را در گوگل و موتورهای جستجو مرتب جستجو کنید
نام و نام خانوادگی، ایمیل و نام‌های کاربری‌تان را در گوگل و موتورهای جستجو وارد کنید و ببینید چه چیزهایی پیدا می‌شود. علاوه بر جستجوی دستی، ابزارهایی هستند که حساب‌های شما را در ده‌ها سایت مختلف پیدا می‌کنند و به شما کمک می‌کنند یادتان بیاید کجا ثبت نام کرده‌اید؛ مثل Namechk که برای بررسی نام کاربری در بیش از ۹۰ شبکه اجتماعی کاربرد دارد، یا Web Cleaner که خودش جستجو را در موتورهای مختلف انجام می‌دهد.
چرا این کار مهم است؟
چون هم می‌توانید ببینید کجا حساب ساخته‌اید و شاید فراموش کرده‌اید، و هم می‌توانید حساب‌های جعلی که با نام شما ساخته شده‌اند را پیدا کنید. اگر چنین حساب‌هایی پیدا کردید، سریعاً با پشتیبانی سایت تماس بگیرید و درخواست حذف دهید. آماده باشید که هویت خود را اثبات کنید، اما مراقب باشید که گرفتار فیشینگ نشوید.
حساب‌ها و پست‌های قدیمی را حذف کنید
وقتی حساب‌های جعلی را پاک و حساب‌های واقعی خود را شناسایی کردید، بهتر است حساب‌های بلااستفاده و قدیمی را حذف کنید. هرچه حساب‌های غیرضروری کمتر باشد، داده‌های شخصی شما کمتر در معرض خطر است. فقط به جستجوی اول یا حافظه خودتان اکتفا نکنید. در ایمیل‌هایتان بگردید و ببینید کدام سایت‌ها برایتان پیام فرستاده‌اند یا کدام سرویس‌ها هنوز رمز عبور ذخیره دارند. همیشه برای هر حساب رمزعبوری منحصر به فرد و قوی بسازید و آن را در یک برنامه‌ی مدیریت رمز عبور امن نگه دارید.برای حذف سریع حساب‌های قدیمی، می‌توانید از سرویس Just Delete Me استفاده کنید که حتی افزونه‌های کروم و فایرفاکس هم دارد. این سرویس به شما می‌گوید حذف اطلاعات از هر سایت چقدر آسان یا سخت است و تصمیم‌گیری را راحت‌تر می‌کند.
با پروفایل‌های سایه‌ای مقابله کنید
متأسفانه فقط حساب‌هایی که خودتان ساخته‌اید مشکل نیستند. گاهی شبکه‌های اجتماعی پروفایل‌های سایه‌ای می‌سازند که شامل اطلاعاتی درباره‌ی شماست حتی اگر حساب کاربری نداشته باشید یا حساب‌تان را پاک کرده باشید. مثلاً ممکن است اپلیکیشنی به دفترچه تلفن شما دسترسی داشته باشد و اطلاعات تماس‌های شما را جمع‌آوری کند.برخی اوقات پروفایل‌هایی برای افرادی که اصلاً ثبت نام نکرده‌اند ساخته می‌شود و این اطلاعات از منابع دیگر گردآوری شده‌اند. کاملاً نمی‌توان از ساخت پروفایل سایه‌ای جلوگیری کرد، اما می‌توانید آسیب‌ها را کم کنید. اپلیکیشن‌های قدیمی را بررسی و دسترسی‌شان به داده‌های حساس مثل دوربین، عکس‌ها، مخاطبین و موقعیت مکانی را لغو کنید. از این به بعد هم دقت کنید که چه دسترسی‌هایی به برنامه‌ها می‌دهید.اگر حساب‌های گوگل، اپل یا شبکه‌های اجتماعی‌تان هنوز به سرویس‌های قدیمی متصل‌اند که مدت‌ها استفاده نکرده‌اید، اتصال‌ها را قطع کنید. این اتصال‌های قدیمی ریسک نشت اطلاعات را افزایش می‌دهند.
«حق فراموش شدن» را به کار بگیرید
اگر هنگام جستجو اطلاعات نادرست یا آزاردهنده درباره خودتان دیدید، می‌توانید از «حق فراموش شدن» استفاده کنید. این حق از سال ۲۰۱۴ در اروپا با GDPR معرفی شده و در کشورهای دیگر هم مفاهیمی مشابه دارد.با استفاده از فرم‌های مخصوص جستجوگرها مثل گوگل و بینگ درخواست حذف دهید. بعضی موتورهای جستجو مکانیزم شفافی ندارند و باید از طریق پشتیبانی آنها پیگیر شوید.این کار فقط نتایج جستجو را پاک می‌کند و داده‌ها از سایت اصلی حذف نمی‌شود. برای حذف داده‌ها باید با صاحبان سایت‌ها تماس بگیرید. سایت who.is کمک می‌کند بفهمید دامنه متعلق به چه کسی است. بعد می‌توانید به صورت مستقیم یا از طریق سیستم قضایی کشورتان پیگیری کنید.
نوتیف نشت داده را فعال کنید
نشت داده‌ها تقریباً هر روز اتفاق می‌افتد و اطلاعات زیادی مثل آدرس IP، نام، شماره تلفن، ایمیل و اطلاعات پرداخت را فاش می‌کند. سایت‌هایی مثل Have I Been Pwned به شما اطلاع می‌دهند اگر ایمیلتان در دیتابیس نشت کرده باشد.برای راهکار جامع‌تر و راحت‌تر، استفاده از سرویس‌هایی مثل Kaspersky Premium پیشنهاد می‌شود. می‌توانید همه ایمیل‌ها و شماره‌های تلفن خود و خانواده‌تان را وارد کنید تا در صورت نشت سریعاً هشدار بگیرید.جلوگیری کامل از نشت داده برای کاربران معمولی تقریباً غیرممکن است؛ پس بهترین دفاع، محدود کردن داده‌هایی است که هنگام ثبت نام جدید به اشتراک می‌گذارید.
خدمات آرشیو اینترنت را چک کنید
سایت archive.org یکی از معروف‌ترین این سرویس‌هاست که از صفحات وب عکس می‌گیرد و حتی بعد از حذف سایت اصلی، اطلاعات را نگه می‌دارد.
می‌توانید ایمیل بزنید به info@archive.org و درخواست حذف لینک‌هایی را بدهید که حاوی داده‌های شخصی‌تان هستند. مشخص کنید کدام بازه زمانی باید پاک شود و توضیح دهید که این داده‌ها بدون رضایت شما منتشر شده‌اند.
ایمیل‌های خود را مرتب پاک کنید
صندوق ایمیل پر از پیام‌های قدیمی که اطلاعات خصوصی دارد، بخشی از ردپای دیجیتال است. با جستجوی کلمات کلیدی مثل «رمز عبور»، «شماره ملی» یا «حساب» ایمیل‌هایی که حاوی اطلاعات حساس هستند را پاک کنید و از لیست‌های ایمیلی قدیمی خارج شوید. این کار احتمال فاش شدن ایمیلتان در دیتابیس بازاریابان را کاهش می‌دهد.محافظت از ایمیل‌ها و شناسایی به موقع فیشینگ، می‌توانید از نرم‌افزارهایی مثلکسپرسکی پریمیومکمک بگیرید.
ردپای محلی را پاک کنید
به یاد داشته باشید هر ماه حداقل یک بار تاریخچه مرورگر، کوکی‌ها و کش را در همه دستگاه‌ها پاک کنید. یا تنظیم کنید مرورگر به صورت خودکار این کار را هنگام بسته شدن انجام دهد. این کار جلوی جمع‌آوری اطلاعات توسط دیگران را از دستگاه شما می‌گیرد.در گوشی‌های هوشمند، شناسه تبلیغاتی را غیرفعال یا هر چند وقت یکبار بازنشانی کنید. تنظیمات حریم خصوصی در اندروید و آیفون این گزینه را دارند.
تنظیمات حریم خصوصی‌تان را بررسی کنید
اگر بخواهیم تنظیمات همه سرویس‌های محبوب را بررسی کنیم، یک کتاب کامل می‌شود. ولی می‌توانید از سرویس رایگان Privacy Checker استفاده کنید که راهنمای تنظیم حریم خصوصی و امنیت در شبکه‌های اجتماعی، سرویس‌ها و سیستم‌عامل‌ها را به شما می‌دهد.
حذف عکس‌های خصوصی
اگر عکس‌های شخصی‌تان بدون اجازه در اینترنت پخش شده یا کسی تهدید به انتشار آنها می‌کند، نگران نشوید و سریع به StopNCII.org مراجعه کنید. دفعه‌ی بعد فقط به افرادی که صددرصد به آنها اعتماد دارید عکس‌های خصوصی بفرستید. از اپلیکیشن‌های امن با قابلیت حذف خودکار پیام استفاده کنید. هنگام گرفتن عکس‌های خصوصی، طوری عمل کنید که قابل شناسایی نباشید.
حالت «پارانویا» برای کسانی که خیلی نگران هستند
اگر می‌خواهید هیچ ردپایی در اینترنت نداشته باشید، باید تقریباً به طور کامل آفلاین شوید یا زندگی دیجیتال‌تان را بسیار محدود کنید. یعنی هیچ حساب رسمی با نام واقعی نداشته باشید و فقط از خدمات ضروری استفاده کنید.
- از اپلیکیشن‌های پیام‌رسان با رمزگذاری سرتاسری و پیام‌های خودحذف‌شونده استفاده کنید.
- به جای گوگل برای جستجو از DuckDuckGo یا Tor بهره ببرید تا جستجوهای شما به شما ربط داده نشود.
- ایمیلتان را به سرویس‌های رمزگذاری شده‌ای مثل Temp Mail یا Proton Mail منتقل کنید که شماره تلفن نمی‌خواهند.
- روی گوشی، از سیستم‌عامل‌های متن‌باز و غیرمرتبط با گوگل و اپل مثل GrapheneOS استفاده کنید.
- برای ردپای دیجیتال کمتر، از ماشین‌های مجازی با Whonix یا Tails OS بهره ببرید.
- اگر با کدنویسی آشنا هستید، می‌توانید با اسکریپت‌های متن‌باز کامنت‌هایتان را در شبکه‌هایی مثل Discord، Reddit و Telegram پاک کنید.
- اگر از اقدامات نیمه‌کاره راضی نیستید، می‌توانید علیه شرکتهای دلال داده[2] وارد عمل شوید؛ این شرکت‌ها اطلاعات زیادی درباره شما جمع‌آوری و می‌فروشند. در مطلب دیگری درباره آنها و راه‌های مقابله توضیح داده‌ایم.
- در نهایت، چند هویت آنلاین بسازید؛ این کار ممکن است افراطی باشد ولی باعث می‌شود داده‌گردها نتوانند فعالیت‌های مختلف شما را به هم وصل کنند. برای زندگی حرفه‌ای، یک هویت با رزومه و پست‌های رسمی و برای ارتباطات شخصی، یک هویت جداگانه ایجاد کنید. هرچه اینترنت نتواند این هویت‌ها را به هم مرتبط کند، حفظ حریم خصوصی بهتر خواهد بود.
[1] Egosurfing
[2] Data Brokers
کسپرسکی آنلاین (ایدکو)
کسپرسکی اسم یکی از بزرگترین شرکتهای امنیتی و سازنده آنتی ویروس است که برخی از کاربران اشتباهاً این شرکت و محصولات آنتی ویروس آن را با عناوینی نظیر کسپرسکای،کاسپرسکی، کسپراسکای، کسپراسکای، و یا کاسپراسکای نیز می‌شناسد. همچنین لازم به ذکر است مدیرعامل این شرکت نیز یوجین کسپرسکی نام دارد.
