روابط عمومی شرکت ایدکو (توزیع‌کننده‌ی محصولات کسپرسکی در ایران)؛ قابلیت ردیابی افراد و حیوانات خانگی با استفاده از وای‌فای - حتی با کوچک‌ترین حرکات مانند تکان دادن دست – اکنون به‌طور تجاری در دسترس قرار گرفته است. این فناوری که پیش‌تر به‌صورت نظری مطرح بود، اکنون توسط ارائه‌دهندگان اینترنت خانگی و تولیدکنندگان تجهیزات عرضه می‌شود و ممکن است در استاندارد جدید وای‌فای نیز گنجانده شود. بنابراین، آشنایی با مزایا، معایب، نحوه عملکرد و گزینه‌های غیرفعال‌سازی آن اهمیت دارد. با ما همراه بمانید.
نحوه عملکرد «حسگر حرکتی مبتنی بر وای‌فای»
این فناوری به‌عنوان محصول جانبی تلاش برای افزایش سرعت Wi-Fi توسعه یافت. در روشی به‌نام beamforming، روتر با تمرکز سیگنال روی دستگاه مقصد، اتصال سریع‌تر و پایدارتر ایجاد می‌کند. این فرآیند شامل اندازه‌گیری دقیق سیگنال رادیویی می‌شود ؛ نه‌تنها قدرت آن، بلکه نحوه‌ی انتشار آن در فضا. اطلاعات به‌دست‌آمده از این فرآیند که با عنوان (CSI)شناخته می‌شود، به روتر امکان می‌دهد تا وضعیت ارتباط را به‌صورت پیوسته پایش و تنظیم کند. اگر در حین تبادل داده، اختلالی مانند عبور فرد یا حیوان از میان مسیر دستگاه و روتر رخ دهد، شکل سیگنال تغییر می‌کند. روتر این تغییرات را تشخیص می‌دهد و عملاً نقش حسگر حرکتی را ایفا می‌کند.
الگوریتم‌های ریاضی برای شناسایی حرکت بر پایه تغییرات CSI در میان‌افزار روتر پیاده‌سازی می‌شوند. برای دریافت تحلیل‌ها و هشدارهای حرکتی، روتر با اپلیکیشنی روی گوشی کاربر ارتباط برقرار می‌کند که از سرویس ابری اختصاصی استفاده می‌کند. عملکرد این سیستم مشابه زنگ درب هوشمند یا مانیتور ویدیویی کودک است.
الزامات و محدودیت‌های حسگر حرکتی مبتنی بر وای‌فای
برای عملکرد صحیح فناوری حسگر حرکتی مبتنی بر وای‌فای، ملاحظات فنی خاصی وجود دارد:
· روتر باید از چند آنتن برخوردار باشد و حداقل از استاندارد Wi-Fi 5 (802.11ac) پشتیبانی کند.
· باید یک تا سه دستگاه ثابت یا کم‌تحرک مانند چاپگر، اسپیکر هوشمند یا تلویزیون هوشمند از طریق Wi-Fi به روتر متصل باشند. در برخی موارد، دستگاه‌های تقویت‌کننده Wi-Fi یا سامانه‌های مش نیز می‌توانند نقش حسگر را ایفا کنند.
· شناسایی حرکت فقط در ناحیه بیضوی بین روتر و دستگاه متصل (حسگر) انجام می‌شود و پس از راه‌اندازی، نیاز به آزمایش عملکرد دارد.
· هنگام شناسایی حرکت، امکان تعیین نوع یا محل دقیق حرکت وجود ندارد؛ مشابه حسگرهای مادون قرمز در سیستم‌های امنیتی سنتی. البته با پیشرفت قدرت پردازشی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین، این محدودیت ممکن است رفع شود. در پژوهش‌های اخیر، از Wi-Fi برای تخمین حالت بدن انسان استفاده شده است.
گذشته، حال و آینده‌ی این فناوری
اولین کاربرد تجاری این فناوری در قابلیت Aware در روترهای Linksys دیده شد. این ویژگی از سال ۲۰۱۹ به‌صورت اشتراکی ارائه می‌شد، اما اواسط ۲۰۲۴ متوقف شد. شرکت Linksys اعلام کرده که اکنون هیچ نرم‌افزار اختصاصی برای جمع‌آوری داده ارائه نمی‌دهد.
از سال ۲۰۲۵، این قابلیت با عنوان Wi-Fi Motion توسط شرکت Xfinity برند اینترنت خانگی Comcast در دسترس مشتریان قرار گرفته است. شرکت Deutsche Telekom نیز چنین قابلیتی را معرفی کرده، هرچند هنوز نام‌گذاری رسمی نداشته است. با پیشرفت فرآیند استانداردسازی این فناوری انتظار می‌رود که در آینده نزدیک به بخشی از استانداردهای Wi-Fi تبدیل شود و توسط بیشتر تولیدکنندگان پشتیبانی گردد.
مزایا و معایب حسگر حرکتی مبتنی بر وای‌فای
در صورتی که این سرویس به‌صورت رایگان ارائه شود، برخی کاربران از آن به‌عنوان روشی کم‌هزینه برای نظارت خانگی استقبال خواهند کرد، به‌ویژه برای نظارت موقت هنگام سفر. با این حال، این فناوری جایگزین کامل یک سیستم امنیتی جامع نیست و نیاز به برنامه‌ریزی در زمان هشدار دارد. همچنین باید توجه داشت که ناحیه تحت پوشش محدود است و سایر بخش‌های خانه نیز نیازمند تدابیر حفاظتی جداگانه هستند. کاربردهای کم‌ریسک‌تر شامل پایش فعالیت‌های روزمره خانه است؛ مانند بررسی بازگشت کودکان از مدرسه یا اطمینان از سلامت سالمندان. همچنین می‌توان از این فناوری در حوزه خانه هوشمند استفاده کرد؛ به‌عنوان مثال، روشن یا خاموش شدن چراغ‌ها بر اساس تشخیص حرکت. اما جنبه نگران‌کننده این فناوری، امکان دسترسی سایر افراد به داده‌های حرکتی خانه است. مستنداتXfinity اشاره دارد که اطلاعات مربوط به رویدادهای حرکتی ممکن است در فرآیندهای قانونی به پلیس یا سایر «طرف‌های ثالث» منتقل شود. اگر این داده‌ها ذخیره و جمع‌آوری شوند، احتمال فروش آنها به تبلیغ‌دهندگان نیز مطرح می‌شود. تهدید دیگر، احتمال نفوذ به روتر است. هکرها پیش‌تر با هدف جاسوسی یا سودجویی به روترهای خانگی نفوذ کرده‌اند. با در اختیار داشتن داده‌های حرکتی، ممکن است از این اطلاعات برای فروش به سارقان استفاده شود.
چگونه از سوءاستفاده از Wi-Fi Sensing جلوگیری کنیم؟
در حال حاضر، این قابلیت تنها در برخی مدل‌های روتر ارائه‌شده توسط تعدادی از ارائه‌دهندگان اینترنت فعال است. در دستگاه‌های Xfinity نیز به‌طور پیش‌فرض غیرفعال است.
اگر تصمیم دارید از این فناوری استفاده کنید و مزایای آن را بیشتر از ریسک‌هایش می‌دانید، لازم است آن را به‌صورت دستی فعال، پیکربندی و آزمایش کنید. همچنین باید از رعایت نکات امنیتی مربوط به خانه هوشمند اطمینان حاصل کنید. به‌طور خلاصه: شبکه Wi-Fi و پنل مدیریتی روتر باید با گذرواژه‌های قوی و منحصر‌به‌فرد محافظت شوند، و تمام رایانه‌ها و گوشی‌های هوشمند باید دارای راهکار امنیتی کامل باشند که تحلیل امنیتی خانه هوشمند (شامل شناسایی آسیب‌پذیری‌ها در شبکه Wi-Fi خانگی و هشدار درباره تلاش برای اتصال دستگاه‌های جدید) ارائه دهد.
اما اگر نمی‌خواهید با Wi-Fi Sensing سر و کار داشته باشید، راهکار اصلی شما در برابر احتمال فعال‌سازی ناخواسته این ویژگی، خرید روتر شخصی به‌جای استفاده از دستگاه‌های اجاره‌ای ارائه‌دهنده اینترنت است. با این کار، می‌توانید روتر را به‌دلخواه خود تنظیم کرده و قابلیت‌های غیرضروری را غیرفعال کنید. حتماً مدلی را انتخاب کنید که امکان مدیریت مستقل (بدون نیاز به اپلیکیشن موبایل یا اتصال به سرویس ابری شرکت سازنده) را فراهم کند. پس از خرید روتر، اجرای توصیه‌های امنیتی مربوط به پیکربندی شبکه خانگی الزامی است. روش پیشرفته‌تر، اتصال تمام دستگاه‌های ثابت به شبکه از طریق کابل اترنت است. برای چاپگرها، تلویزیون‌ها و کنسول‌های بازی، این روش نه‌تنها ایمن‌تر است، بلکه سریع‌ترین و پایدارترین ارتباط را نیز فراهم می‌کند.
کسپرسکی آنلاین (ایدکو)
کسپرسکی اسم یکی از بزرگترین شرکتهای امنیتی و سازنده آنتی ویروس است که برخی از کاربران اشتباهاً این شرکت و محصولات آنتی ویروس آن را با عناوینی نظیر کسپرسکای،کاسپرسکی، کسپراسکای، کسپراسکای، و یا کاسپراسکای نیز می‌شناسد. همچنین لازم به ذکر است مدیرعامل این شرکت نیز یوجین کسپرسکی نام دارد.
