روابط عمومی شرکت ایدکو (توزیعکنندهی محصولات کسپرسکی در ایران)؛ اول فیلم «عنصر پنجم» یک سکانسی هست که ماهیت پادآرمانشهریِ جهان آینده را نشان میدهد: تاکسی هوشمند کوربن دالاس او را به دلیل تخلف رانندگی جریمه و گواهینامه او را باطل میکند. در سال 1997، این داستان علمی تخیلی به نظر میرسید - و واقعاً هم تا آن زمان علمیتخیلی بود اما امروز این دیگر به واقعیت تبدیل شده. اما هنوز چیزهایی محل بحث است. همین چند وقت پیش به خطرات احتمالی مربوط به میزان دادههایی که وسایل نقلیه مدرن در مورد صاحبان خود جمع میکنند پرداختیم. حتی این اواخر بررسیای انجام شد روی تبعات این اتفاق در عمل برای رانندگان. به نظر میرسد که خودروسازان از طریق دلالان تخصصی داده در حال فروش دادههای تلماتیک به شرکتهای بیمه هستند؛ همانهای که از این دادهها برای افزایش قیمت بیمه برای رانندگان بیدقت استفاده میکنند. از همه اینها نگرانکنندهتر این است که صاحبان خودرو اغلب از همه این ماجراها غافل میمانند. بیایید مسئله را کمی عمیقتر نگاه کنیم:
گیمیفیکیشن رانندگی ایمن با پیامدهای گسترده
همهاش از صاحبان وسایل نقلیه برند جنرال موتورزِ آمریکا شروع شد (پدر شرکتهای شورولت، کادیلاک، جیامسی و بیوک) وقتی که متوجه افزایش نجومی حق بیمههای خودرو در مقایسه با دورههای قبلی شد. به نظر میرسد که دلیل آن، تمرین پروفایل ریسک توسط کارگزار داده LexisNexis بوده است. LexisNexis با بیمهگران خودرو همکاری میکند تا اطلاعات راننده را معمولاً در مورد تصادفات و جریمههای رانندگی به آنها ارائه دهد. اما صاحبان وسایل نقلیهای که توسط افزایش حق بیمه ضربه خوردند، سابقه تصادف یا رانندگی خطرناک نداشتند! نمایههای گردآوری شده توسط LexisNexis حاوی دادههای دقیق در مورد تمام سفرهای انجام شده در وسیله نقلیه بیمه شده، از جمله زمان شروع و پایان، مدت زمان، مسافت و مهمتر از همه، تمام موارد شتاب و ترمز شدید است. و این دادههایی بود که بیمهگران برای افزایش حق بیمه برای رانندگان کمنقص استفاده میکردند. کارگزار داده چنین اطلاعات دقیقی را از کجا آورده است؟ از درایور هوشمند OnStar جنرال موتورز. این نام ویژگی «بازیسازی رانندگی ایمن» است که در وسایل نقلیه جنرال موتورز و برنامههای موبایل myChevrolet، myCadillac، myGMC و myBuick تعبیه شده است. این ویژگی شتاب و ترمز شدید، سرعت و سایر رویدادهای خطرناک را ردیابی میکند و رانندگی "خوب" را با جوایز مجازی پاداش میدهد.
افزون بر این، طبق گفتههای برخی از دارندگان خودرو آنها خودشان این قابلیت را فعال نکردند؛ بلکه فروشنده خودرو بوده که این کار را برایشان انجام داده. از این مهمتر، نه اپهای جنرال موتورز و نه شرایط استفاده هیچیک صراحتاً به کاربران هشدار ندادند که دادههای OnStar Smart Driver با دلالان داده مربوط به بیمه به اشتراک گذاشته خواهد شد. این عدم شفافیت حتی تا بیانیه حریم خصوصی وبسایت آناستار هم کشیده شد. گرچه این بیانیه میگوید امکان اشتراکگذاری دادههای جمعآوریشده با طرفسومها وجود دارد اما بیمهگذاران مشخصاً فهرست نشدند و این متن به طور کلی هدفش حداکثر ابهام است! از طرفی دیگر نیز کاشف بعمل آمده LexisNexis داشته با سه خودروساز دیگر در کنار جنرال موتورز کار میکرده (کیا، میتسوبیشی و سوبارو)؛ هر سه این برندها برنامههای گیمیفیکیشن رانندگی خودکارشان (تحت نامهای Driving Score یا Driver Feedback) مشابه است. در عین حال، اینطور دریافت شده که یک دلال داده دیگر (وریسک) نیز داشته دادههای تلماتیک را به بیمهگذاران خودرو ارائه میداده. مشتریان خودرویی او عبارتند از جنرال موتورز، هوندا، هاندی و فورد. در نتیجه بسیاری از رانندگان در نتیجه خود را اسیر خطمشی بیمه دیدند با هزینههایی که اساسش عادات رانندگی بود. مسئله این است که چنین برنامههایی قدیمتر داوطلبانه بودند و برای شرکت کردن، به افراد تخفیف پایه هم میدادند. حتی آن زمان بیشتر رانندگان خودشان دوست داشتند این کار را بکنند اما اکنون ماهیت داوطلبانه چنین برنامههایی کنار رفته و دیگر مشتریان نه تنها از این مسئله رضایت ندارند که حتی دیگر روحشان هم از این برنامهها خبردار نیست! طبق اطلاعات موجود، این اتفاق دارد برای رانندگان آمریکا میافتد اما اصولاً چیزی که در آمریکا پا بگیرد اصولاً در کل دنیا خواهد چرخید. پس باید از همین الان راهکارهای امنیتی را مد نظر قرار داد:
راهکارهای امنیتی
متأسفانه برای جلوگیری و متوقف کردن جمعآوری اطلاعات توسط خودروها هیچ علاج تضمینیای وجود ندارد. بیشتر وسایل نقلیه همین الانش به عنوان استاندارد، جمعآوری تلمانیک درونسازهای دارند. و این رویه فقط روند افزایشی دارد و یکی دو سال آینده شاید 90 درصد خودروها چنین قابلیتی را به طور پیشفرض داشته باشند. طبیعتاً سازنده خودروی شما خاموش کردن تلماتیک را ممکن و یا آسان نخواهد کرد. اگر همین الان عنصر جمعاوری داده خودوی شما توسط طرفسومها اذیتتان میکند پست ما را با نکات دقیق در مورد اینکه چگونه میتوانید سعی کنید از نظارت خودروسازان خلاص شوید بخوانید. هشدار اسپویلر: آسان نیست و مستلزم مطالعه دقیق اسناد و همچنین از بین بردن برخی از مزایای خودروهای متصل است، بنابراین این نکات برای همه کارساز نخواهد بود.
در مورد سناریوی بالا مربوط به فروش اطلاعات راننده به بیمهگران توضیح داده شده است، توصیه ما این است که منوی داخل خودرو و اپلیکیشن موبایل را برای یک ویژگی گیمیفیکیشن رانندگی ایمن جستجو و آن را غیرفعال کنید. ممکن است «راننده هوشمند»، «امتیاز رانندگی»، «بازخورد راننده» یا چیزی مشابه نامیده شود. همچنین به رانندگان مستقر در ایالات متحده توصیه میشود دادههای خود را از LexisNexis و Verisk درخواست کنند تا ضمن احتمال غافلگیریشان ببینند آیا امکان حذف اطلاعاتی که قبلاً جمع آوری شده است وجود دارد یا خیر.
کسپرسکی آنلاین (ایدکو)
کسپرسکی اسم یکی از بزرگترین شرکتهای امنیتی و سازنده آنتی ویروس است که برخی از کاربران اشتباهاً این شرکت و محصولات آنتی ویروس آن را با عناوینی نظیر کسپرسکای،کاسپرسکی، کسپراسکای، کسپراسکای، و یا کاسپراسکای نیز میشناسد. همچنین لازم به ذکر است مدیرعامل این شرکت نیز یوجین کسپرسکی نام دارد.