روابط عمومی شرکت ایدکو (توزیع‌کننده‌ی محصولات کسپرسکی در ایران)؛ با افزایش محبوبیت سرمایه‌گذاری آنلاین، تعداد اسکم‌های آنلاین مرتبط با آنها نیز به مراتب افزایش می‌یابد. چند ماه پیش نگاهی داشتیم بر برخی اپ‌های سرمایه‌گذار که در اپ استور پیدا کردیم. بعد از آن تصمیم گرفتیم نگاهی عمیق‌تر انداخته و ببینیم دیگر کجا چنین اپ‌هایی در کمین هستند. و در این تحقیق، به نتایجی برخوردیم که اصلاً انتظارش را نداشتیم. با ما همراه باشید.
یافته‌های جالب ما در این تحقیق اپ‌های جعلی «گاز» در پیشنهادات فروشگاه‌های اندرویدی بود. همینطور اپ‌های «سرمایه‌گذاری نفت» در اپ استور و گوگل پلی و نیز سری ویدیوهای فیک که در آنها ادروگن و ایلان ماسک و سایر افراد سرشناس پلت‌فرم‌های سرمایه‌گذاری را که اصلاً وجود خارجی ندارند تبلیغ می‌کنند.
اسکمرهای گاز در اپ استورهای اندرویدی
اول از همه بگذارید مقیاس مشکل را مطرح کنیم. ما چندصد اپ اسکم به زبان‌های مختلف کشف کردیم- بیش از 300 مورد. همه‌شان سرمایه‌گذاری روی منابع طبیعی، الگوریتم‌های کوانتومی سرمایه‌گذاری و سایر چیزهای فانتزی دیگر که مبلغ کمی را به ثروت عظیم تبدیل می‌کند پیشنهاد می‌دهند. چنین اپ‌هایی را می‌توان در همه فروشگاه‌های که روی گوشی‌های برندهای مختلف از پیش نصب شدند پیدا کرد: برای مثال GetApps روی اسمارت‌فون‌های شیائومی یا Palm Store روی دستگاههای تکنو.
یکی از فروشگاه‌ها حتی شامل تعدادی اپ اسکم در فهرست توصیه‌های نمایش‌داده‌شده برای کاربر وقتی بازش می‌کردند نیز می‌شد و این اپ‌ها حتی چک اولیه هم شده بودند- پس خود فروشگاه گویی کاربر را تشویق می‌کند آنها را نصب کند!
برخی اپ‌های تبلیغاتی اندرویدی کشف‌شده حاوی آگهی‌هایی برای اپ‌های گاز و کوانتوم بودند و یا سایت‌های اسکم هم چیزهایی از این دست پیشنهاد می‌دادند: منابع طبیعی، الگوریتم‌های سرمایه‌گذاری و سایر راه‌های سریع رسیدن به صدها دلار در روز بدون حتی حرکت دادن یک انگشت.
ویدیوهای فیک: ماسک و ادروگن پلت‌فرم‌های سرمایه‌گذاری تبلیغ می‌کنند
جدای این اپ‌ها و سایت‌ها، یک سری کمپین اطلاعات انبوه هم پیدا کردیم که پلت‌فرم‌های سرمایه‌گذاری تبلیغ می‌کردند. مشخصاً این‌ها اخبار کذب هستند در مورد اینکه چطور کاربران معمولی با سرمایه‌گذاری ثروتمند شدند و هر کمپینی طبق منطقه هدف به سبک رسانه‌های لوکال پیشرو طراحی شده بود و اسامی سیاستمداران و تاجرهای سرشناس را همراه خود داشت.
همچنین ویدیوهای فیک بسیار (حدود 800 عدد) کشف شد که برای تقریباً همه مناطق جهان بومی‌سازی شده بودند و در آنها از نام سیاستمداران، بازیگران، تجار و افراد مهم دیگر استفاده شده بود. طبیعتاً اشخاصی که در رسانه فعالیت دارند خودشان حتی شکشان نمی‌رود که این تصاویر برای چنین مقاصدی در حال اکسپلویت شدن هستند. سازندگان ویدیوها از فوتیج واقعی با ماهیت رسمی استفاده می‌کنند- مصاحبه‌هایی با ایستگاه‌های تلویزیون ملی، سخنرانی‌های عمومی و غیره که مخاطبین منطقه‌ای خاص با آن آشنا هستند. بدین‌ترتیب اسکمرها تعداد قربانیانی که احتمال دارد این موارد جعلی متقاعدشان کند به بالاترین حد می‌رسانند. باید گفت این ویدیوها بسیار هم خوش‌ساخت هستند. بالای فوتیج ویدیو ویرایش‌شده، ترک‌های صوتی قرار دارند که بسیار مجاب‌کننده به نظر می‌رسند (به شدت نشان‌دهنده‌ی استفاده از دیپ‌فیک‌های صوتی هستند). این آدیو همچنین به دقت زیرنویس خورده است پس ویدیوها را می شود بدون صدا هم تماشا کرد. افزون بر این، اسکمرها از اسامی شرکت‌ها مشابه با آن‌هایی که همه شنیده‌اند استفاده می‌کنند. برای مثال، یک ویدیوی روسی زبان پلت‌فرم سرمایه‌گذاری Tesla X را که ظاهرا ایلان ماسک به عنوان محصول جانبی توسعه سیستم اتوپایلت خودرو ساخته تبلیغ می‌کند. اصل عملیاتی این الگوریتم سرمایه‌گذاری شبیه به یک دستگاه پخت و پز چندمنظوره است: مواد لازم را اضافه می‌کنید و شام آماده است!
در ویدیویی دیگر به زبان ترکی، کاراکتر اصلی رئیس جمهور ترکیه است که از پلت‌فرم سرمایه‌گذاری‌ای رونمایی می‌کند که وعده پول‌های بسیار می‌دهد. تمام آنچه نیاز است سرمایه‌گذاری 5000 لیر (حدود 170 دلار آمریکا یا 160 یورو) در سهام شرکت خطوط گاز و نفت دولتی واقع در ترکیه است. ویدیوی بعدی به زبان اسپانیایی است که در آن، کارلوس اسلیم میلیاردر به شهروندان خود توصیه می‌کند با پلت‌فرم سرمایه‌گذاری به نام Oil Profit در نفت سرمایه‌گذاری کنند.
چنین ویدیوهایی -ساخته‌شده برای کلی کشور و منطقه- تعدادشان زیاد است و بیشتر چون توسط سران ملی تأیید می‌شوند می‌توانند تأثیرگذار باشند. سران ملی ترغیب می‌کنند که با سرمایه‌گذاری پول در پروژه‌های خصوصی و عمومی که البته در واقعیت مستقیم پول وارد جیب اسکمرها می‌شود، افراد می‌توانند به ثروت‌های عظیم دست پیدا کنند. شهروندان مولداوی هم بهشان وعده داده شده بود از Moldindconbank بازدهی سودی خوبی دریافت می‌کنند زیرا پرداخت‌ها توسط رئیس بانک مرکزی تضمین شده بود. شهروندان قزاقستان هم بهشان توصیه شده بود در KazMunayGas سرمایه‌گذاری کنند. شهروندان رومانی هم ترغیب شده بودند سرمایه‌گذاری را در Romgaz آغاز کنند که در هر دو ویدیو کاراکتر پیشرو همان رئیس جمهور کشور است. در عین حال شهروندان کره هم دعوت شده بودند به سرمایه‌گذاری روی پلت‌فرم فیک سرمایه‌گذاری در سطح ملی که ظاهراً از سوی شرکت سامسونگ بود. شهروندان بلغاری هم گیر هولدینگ فیک انرژی در بلغارستان افتادند و این فهرست تمامی ندارد.
نه فقط گاز: اسکمرهای نفت در اپ استور و در گوگل‌پلی
با تحقیق در مورد کارلوس اسلیم که ظاهراً سرمایه‌گذاری در نفت را تبلیغ می‌کند، چندین برنامه دیگر را در اپ استور و در گوگل‌پلی با نام Oil Profit در عنوان کشف کردیم (املا و علائم نگارشی خود سازندگان حفظ شده است):
- Oil Profit – Trading Insignts [sic]
- Oil – Profit, Trade, News
- Oil Profit – News & Help
- Oil Profit : Ai Technology
این برنامه‌های «نفتی» تقریباً مانند عموزاده‌های «گاز» خود، فقط به زبان انگلیسی کار می‌کنند - اگرچه تجزیه و تحلیل کد نشان می‌دهد این کمپین کشورهای عربی، مکزیک، فرانسه، ایتالیا و لهستان را هدف گرفته است. ابتدا، به قربانی احتمالی ویدئوهایی نشان داده می‌شود که وعده غنی‌سازی خارج از این جهان را می‌دهند. در مرحله بعد، از آنها خواسته می شود تا یک نظرسنجی را در قالب یک مکالمه با یک چت بات ("هوش مصنوعی سیستم سود نفت") تکمیل کنند، پس از آن به آنها گفته می شود که انتظار نرخ بازدهی عظیم 777 دلار در روز را داشته باشند! این، طبیعتاً در ادامه پیشنهادی برای برقراری تماس دیگر، این بار از سوی یک «متخصص» که ظرف یک روز کاری با شما تماس خواهد گرفت همراه خواهد بود. در طول این تماس، البته، قربانی متقاعد می‌شود که یک جوری پول را دو دستی تقدیم مهاجمین کند.
راهکار محافظتی
وقتی پول زیادی بی هیچ دلیلی به شما پیشنهاد می‌شود مطمئناً باید آن را پرچم قرمز در نظر بگیرید اگر نه قربانی این نقشه خواهید شد. برای محافظت در برابر اپ‌ها اسکم و بدافزارهای موبایل همه دستگاههای خود را با محافظت جامعی مانند کسپرسکی پریمیوم امنیت دهید.
منبع: کسپرسکی آنلاین (ایدکو)
کسپرسکی اسم یکی از بزرگترین شرکتهای امنیتی و سازنده آنتی ویروس است که برخی از کاربران اشتباهاً این شرکت و محصولات آنتی ویروس آن را با عناوینی نظیر کسپرسکای،کاسپرسکی، کسپراسکای، کسپراسکای، و یا کاسپراسکای نیز می‌شناسد. همچنین لازم به ذکر است مدیرعامل این شرکت نیز یوجین کسپرسکی نام دارد.
