روابط عمومی شرکت ایدکو (توزیع‌کننده‌ی محصولات کسپرسکی در ایران)؛ در پی پاندمی ویروس کرونا سیستم آموزشی دستخوش تغییرات اساسی شد؛ البته سابق بر این دیجیتالی شدن همه‌چیز، پیکره‌ی آموزش و پرورش را تکان داده بود اما حالا الگوی تحصیلی تماماً شکل جدیدی به خود گرفته است. به دلیل شیوع کووید 19 حدود یک میلیارد و نیم دانش‌آموز نتوانستند در مدرسه حضور پیدا کنند. در نتیجه، سیستم‌های آموزشی سراسر جهان ناگهان خود را در شرایطی دیدند که برایش از قبل تدابیری اتخاذ نکرده بودند. مربیان و متصدیان بخش آموزش محبور شدند ابزارهای جدید ارتباطی چون زوم و در ایران بیشتر برنامه‌ی شاد را به دانش‌آموزان و والدین معرفی کنند؛ در عین حال نیز تلاش دارند کیفیت آموزش آنلاین مانند کیفیت آموزش کلاس‌های حضوری باشد. دیجیتالی شدن آموزش و پرورش احتمالاً ادامه خواهد داشت که این هم می‌تواند خبر خوبی باشد هم خبری بد. از یک طرف ابزارها و امکانات جدیدی وجود دارد که برخی‌هاشان تا قبل از کرونا به مبحث آموزش هیچ ربطی پیدا نمی‌کردند. برای مثال اکانت‌های تیک‌تاک قبل از این برای سرگرمی استفاده می‌شد اما حالا از آن برای دستورالعمل‌های آموزشی آنلاین استفاده می‌کنند. اوایل ورود کرونا به میدان، معلمین این پلت‌فرم را پس می‌زدند و ترجیح می‌دادند از یوتیوب استفاده کنند اما تیک‌تاک در سال 2020 به همه ثابت کرد می‌تواند انتخاب خوبی برای توزیع محتواهای آموزشی باشد. از طرفی دیگر، بسیاری از ابزارهای جدید دیجیتالی هم تجربه آموزشی را بهبود بخشیدند و هم تهدیدهای جدیدی را معرفی کرده‌اند. در ادامه قصد داریم پیش‌بینی‌های تحصیلی سال جدید میلادی (2021) را خدمتتان ارائه دهیم. با ما همراه بمانید.
- توسعه سیستم‌های مدیریت یادگیری آموزشی
LMSها[1] به معلمین این قدرت را می‌دهند تا پروسه یادگیری دانش‌آموزان خود را ردیابی کنند، روند رشد آنها و جاهایی که باید معلم بدان‌ها توجه بیشتری داشته باشد نشان دهند. شاید از قبل چنین سیستم‌هایی وجود داشت (Google Classroom، Frog و غیره) اما بازار امروز برای سیستم‌های جدید LMS در حال رشد چشمگیری است که نمی‌توان با قبل مقایسه‌اش کرد. با افزایش محبوبیت سیستم‌های مدیریت یادگیری، تعداد سایت‌های فیشینگ مرتبط با سرویس‌های آموزشی و ویدیو کنفرانس نیز بیشتر و بیشتر خواهد شد! اهداف اصلی این سایت‌ها هم سرقت داده‌های شخصی یا توزیع اسپم در جامعه‌ی آموزشی است. در همین بهار 2020 تعداد 168550 کاربر با تهدیدهای مختلفی روبرو شدند؛ تهدیدهایی که خود را جای پلت‌فرم‌های محبوب یادگیری یا اپ‌های کنفرانس ویدیویی زده بودند؛ این در مقایسه با سال 2019 می‌تواند افزایشی 20455 درصدی باشد. افزون بر این، LMSها می‌توانند بالقوه جولانگاهی باشند برای تهدیدهای جدید و غیرقابل انتظار (مانند Zoombombing). خصوصاً اگر مدارس همچنان به صورت ریموت برگزار شوند، این سیستم‌ها بردار حمله خود را همینطور پیشرفته‌تر خواهند کرد.
- توجه و تمرکز بیشتر روی سرویس‌های ویدیویی
سرویس‌هایی چون Youtube، Netflix، SchoolTube، KhanAcademy و غیره در سال 2021 مورد توجه بیشتری قرار خواهند گرفت. ساخت محتواهای آموزشی در قالب ویدیو همچنان ادامه خواهد داشت و رشد نیز پیدا خواهد کرد؛ حال یا به عنوان محصول تمام‌شده یا محتواهایی کمکی برای معلمین در کلاس‌ها. در حقیقت حدود 60 درصد از معلمین همین الانش هم از یوتیوب سر کلاس‌های خود استفاده می‌کنند. شاید ویدیوها بتوانند ابزار قدرتمند آموزشی باشند اما همچنین کلی هم محتوا وجود دارد که شاید برای سنین مد نظر مناسب نباشد؛ از این دست محتواها در سرویس‌هایی چون یوتیوب، تیک‌تاک، اینستاگرام و غیره کم نیست و سازندگان چنین محتواهایی ممکن است برای جلب توجه فقط از موضوعات آموزشی استفاده کرده باشند. این تهدید، جدید نیست اما با رشد دیجیتالی شدن دنیا باری دیگر دارد اوج می‌گیرد.
- استفاده از ابزارهای شبکه‌های اجتماعی در پروسه آموزشی
شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام، توییتر و غیره) می‌توانند روش خوبی باشند برای همراه کردن دانش‌آموزان چه در طول کلاس و چه بعد از آن؛ همچنین می‌توانند حکم پل ارتباطی بین معلم و دانش‌آموز را داشته باشند. با این حال، تهدیدهایی هم در ارتباط با رکولاسیون محتوایی وجود دارد. در حال حاضر، معلمین یا ادمین سرویس‌ها باید به طور دستی محتوا را در سیستم‌های مدیریت یادگیری آموزشی و اپ‌های ویدیو کنفرانس تنظیم کنند (که کاریست بس دشوار). تعدیل محتوا در پلت‌فرم‌های رسانه اجتماعی یا چت‌های گروهی آنلاین حتی کار دشوارتری نیز هست (خصوصاً در گروه‌ها یا چت‌های عمومی). بدین‌ترتیب راه ورود محتواهای نامناسب بازتر می‌شود، کامنت‌های توهین‌آمیز و باجگیری هم سر وارد میدان می‌شود. بنابراین در سال 2021 حریم خصوصی نگرانی دوم‌مان خواهد بود. اپ یا سرویسی که به ضعف تنظیمات داشته باشد براحتی می‌تواند به دستکاری داده‌های شخصی منجر شود (حتی بدون ابزارهای خاص یا وجود آسب‌پذیری‌ها). برای مثال در حوزه آموزشی، دانش‌آموزان و معلمین می‌توانند قربانی این اتفاق باشند.
- گیمیفیکیشن[2] پروسه آموزشی
جدا از ماینکرفت، سرویس‌های بسیاری وجود دارد که به شما اجازه می‌دهند با باز کردن امر یادگیری را انجام دهید (While True: Learn، Classcraft، Roblox و غیره). با این حال به محض به کارگیری گیم‌ها در محیط آموزشی موجب می‌شوید دانش‌آموزان در معرض برخی خطرات قرار گیرند؛ خطراتی که ممکن است وقتی دارند بازی را در خانه انجام می‌دهند با آن مواجه شوند: ترول‌ها و زورگویی‌ها، فایل‌های مخربی که خود را جای آپدیت‌ها یا افزونه‌های بازی و غیره می‌زنند.
در حقیقت، حریم خصوصی در آینده نزدیک تنها نگرانیِ بزرگ‌مان خواهد بود. مدیریت کردن این مسئله در هر سرویسی نیازمند همکاری کاربران است اما متأسفانه بسیاری از کاربران –خصوصاً کم‌سن‌ترها- نمی‌دانند باید چطور تنظیمات حریم خصوصی خود را به طرز درستی کنترل کنند. همچنین سرویس‌های بسیاری هم وجود دارد که ابزارهایی را برای راه‌اندازی پروسه‌ی آموزش آنلاین ارائه می‌دهند و مربیان به احتمال زیاد بیش از یکی از این سرویس‌ها را استفاده خواهند کرد. در نتیجه، برای هر ابزاری در هر موردی، آنها می‌بایست به طور ویژه‌ای نه تنها از اطلاعات شخصی خود که همچنین از داده‌های دانش‌آموزان خود نیز محافظت کنند.
[1] Learning Management Systems.
[2] استفاده از خصوصیت‌ها و تفکرات بازی‌گونه در زمینه‌هایی که ماهیت بازی ندارند.
منبع: کسپرسکی آنلاین (ایدکو)
کسپرسکی اسم یکی از بزرگترین شرکتهای امنیتی و سازنده آنتی ویروس است که برخی از کاربران اشتباهاً این شرکت و محصولات آنتی ویروس آن را با عناوینی نظیر کسپرسکای،کاسپرسکی، کسپراسکای، کسپراسکای، و یا کاسپراسکای نیز می‌شناسد. همچنین لازم به ذکر است مدیرعامل این شرکت نیز یوجین کسپرسکی نام دارد.
